07 Bealtaine, 2025
Blaganna Aistear
Tar éis comhairliúcháin (CNCM, 2024), sainaithníodh réimse an oideachais Eolaíochta, Teicneolaíochta, Innealtóireachta agus Matamaitice (ETIM) mar réimse ar gá tuilleadh machnaimh a dhéanamh air sa Chreat a tugadh chun críche. Ina fhianaise sin, ainmnítear ETIM anois sa Chreat nuashonraithe agus meastar go mbíonn an méid seo a leanas i gceist leis: oideoirí ag cothú fiosracht nádúrtha naíonán, lapadán agus leanaí óga, ag tacú lena bhfiosrú gníomhach, agus ag cabhrú leo iad féin a fheiceáil mar fhoghlaimeoirí gníomhaíocha, inniúla agus muiníneacha trí rannpháirtíocht le heispéiris fhiúntacha foghlama ETIM. Tá Aistear ag teacht leis an Ráiteas Polasaí um Oideachas ETIM agus leis an bPlean Forfheidhmithe (An Roinn Oideachais agus Scileanna, 2017) agus leis an Uirlis Cigireachta atá dírithe ar an Oideachas sna Luathbhlianta (Cigireacht ROS, 2018), agus léiríonn an dá cheann acu an tábhacht a bhaineann le hoideachas ETIM sa luath-óige.
Tugann oideoirí gníomhaíocha deiseanna faoi deara do naíonáin, do lapadáin agus do leanaí óga chun plé le coincheapa ETIM agus iad ag fiosrú agus ag láimhsiú uigeachtaí agus ábhar agus ag baint triail as cúis agus éifeacht, taobh amuigh agus taobh istigh. Leagann an Aistear nuashonraithe béim ar chomhtháthú na dtráthanna fiosraithe seo in eispéiris foghlama intinneacha laistigh de chaidrimh chothaitheacha. Cuireann sé cur chuige bunaithe ar fhiosrú chun cinn ina spreagtar naíonáin, lapadáin agus leanaí óga ceisteanna a chur, coincheapa a fhiosrú agus fadhbanna a réiteach. Trí ghlacadh leis an gcur chuige sin, cuirtear deiseanna ar fáil do naíonáin, do lapadáin agus do leanaí óga scileanna a fhorbairt amhail hipitéisí a thabhairt, fiosrúcháin a dhéanamh, anailísiú, ceisteanna a chur agus fadhbanna a réiteach mar aon le meonta a fhorbairt chomh maith, amhail fiosracht, buanseasmhacht agus muinín.
Tagraíonn Prionsabail Aistear do luach na foghlama agus na forbartha iomlánaíche a leagann béim ar an gcaoi a bhfoghlaimíonn naíonáin, lapadáin agus leanaí óga go leor rudaí difriúla ag an am céanna. Forbraíonn oideoirí curaclam éiritheach atá bunaithe ar fhiosrú trí chumasc de shaorshúgradh, súgradh faoi threoir agus eispéiris spraíúla faoi stiúir an oideora. Spreagtar oideoirí freisin múscailtí a eagrú agus nó a leagan amach, ag tabhairt cuireadh do naíonáin, do lapadáin agus do leanaí plé le hábhair neamhiata agus acmhainní nádúrtha agus triail a bhaint astu. Cuireann na heispéiris spórtúla, spraíúla seo, mar aon le múscailtí a úsáid, deiseanna ar fáil chun tacú le foghlaim agus forbairt naíonán, lapadán agus leanaí óga agus iad a chur chun cinn in go leor réimsí, oideachas ETIM ina measc.
Tugtar aghaidh ar ETIM go soiléir i dTéama na Taiscéalaíochta agus na Smaointeoireachta. Cuireann sé sin iúl anseo go mbaineann naíonáin, lapadáin agus leanaí óga úsáid as a gcéadfaí, a n-aigne agus a gcorp le fáil amach faoi agus le brí a chur leis an méid a fheiceann siad, a bhraitheann siad agus a tharlaíonn sa domhan timpeall orthu. Trí thréimhsí fada de shaorshúgradh gan bhriseadh a éascú agus tacaíocht a thabhairt dóibh, is féidir le hoideoirí machnamh a dhéanamh ar shúgradh faoi threoir nó ar eispéiris spraíúla faoi stiúir an oideora chun teagmháil níos mó a dhéanamh le naíonáin, lapadáin agus leanaí óga ar bhealaí tairbheacha, tuisceanacha. Baineann naíonáin, lapadáin agus leanaí óga taitneamh as coincheapa agus smaointe luatha ETIM a fhiosrú agus iad sin a thástáil. D’fhéadfadh an méid seo a leanas a bheith ina measc:
• naíonáin a mhothaíonn uigeacht gainimh nó a bhreathnaíonn solas agus scáth trí shúgradh céadfach
• lapadáin ag tógáil struchtúr le bloic nó ag réiteach fadhbanna cosúil le conas droichead a chruthú
• leanaí óga ag baint triail as sreabhadh uisce nó ag fiosrú conas a fhásann plandaí.
Baineann ETIM san oideachas luath-óige le hoideoirí a chothaíonn fiosracht nádúrtha naíonán, lapadán agus leanaí óga, a thacaíonn lena bhfiosrú, agus a chuidíonn leo iad féin a fheiceáil mar fhoghlaimeoirí gníomhaíocha, inniúla agus muiníneacha. Spreagann an Creat oideoirí chun féachaint ar ETIM mar níos mó ná sraith eispéireas foghlama aonarach; ina ionad sin, is dlúthchuid é ETIM i gcreatlach an tsúgartha agus na n-idirghníomhaíochtaí chun a chinntiú go bhfuil an deis ag gach naíonán, lapadán agus leanbh óg na scileanna, an t-eolas agus na meonta riachtanacha a fhorbairt chun rathú agus bláthú i ndomhan casta atá ag síorathrú.
Léigh an blag roimhe seo inár sraith anseo.
Léigh an chéad bhlag eile inár sraith anseo.